Prawa pracownicze
W jakich warunkach pracują osoby zatrudnione przy uprawie bananów?
Pracownicy napływowi i kobiety
Na plantacjach bananów w takich krajach jak Dominikana czy Kostaryka zatrudnieni są głównie pracownicy napływowi. Przysługujące im prawa pracownicze są rzadko, jeżeli w ogóle, przestrzegane. Wielu pracowników jest zatrudnionych przez działających na plantacjach podwykonawców. Sprawia to, że siła robocza jest tańsza, bardziej elastyczna i jest jej o wiele trudniej zorganizować się w związki zawodowe. Kobiety pracujące w Ekwadorze czy Kostaryce stanowią jedynie 7 proc. wszystkich zatrudnionych gdyż pracodawcy coraz częściej postrzegają je jako pracowników „wysokiego ryzyka i wysokich kosztów”. Te zaś, które pracują, często doświadczają dyskryminacji i padają ofiarą molestowania seksualnego.
Bezpieczeństwo i higiena pracy na plantacjach
Codzienny kontakt z toksycznymi środkami chemicznymi i brak wyposażenia ochronnego łamią zasady bezpieczeństwa i higieny pracy. Praca polowa w tropikalnych warunkach jest wyczerpująca, a powtarzalność czynności w pakowalni powoduje nadwerężenia i rany. Dlatego też nieoceniona jest rola silnych, niezależnych związków zawodowych, które czuwają nad tym, by edukować pracowników o przysługującym im ich prawach i zapewnić przestrzeganie prawa krajowego oraz międzynarodowych standardów pracy.
Związki zawodowe i prawa pracownicze
Związki zawodowe istniejące w krajach eksportujących banany zrzeszają jedynie niewielki procent pracowników plantacji. Przyczynia się do tego polityka antyzwiązkowa, którą skutecznie prowadzą krajowe i międzynarodowe korporacje z branży bananowej. Jedne z najgorszych warunków pracy panują na plantacjach w Gwatemali. Aktywiści ze związków zawodowych w tym kraju regularnie doświadczają dyskryminacji oraz przemocy, a czasem nawet padają ofiarą zamachów. W celu niwelowania wysiłków podejmowanych przez legalnie działające związki zawodowe, w Kostaryce wykorzystuje się Solidarismo, czyli finansowany przez bananowych gigantów ruch dążący do umniejszania roli wolnych związków zawodowych.
W całym przemyśle bananowym regularnie łamane są zarówno krajowe, jak i międzynarodowe przepisy prawa pracy. Pomimo obowiązującego ustawodawstwa, wiele krajów eksportujących banany nadal uniemożliwia pracowników korzystanie z prawa do zrzeszania się w wolnych związkach zawodowych. W ostatnich latach podjęto jednak istotne kroki zmierzające do kontrolowania norm pracy poprzez certyfikację plantacji bananów.
Jednakże zmiany staną się widoczne jedynie wówczas, gdy pracownicy będą mieć prawo do powoływania wolnych związków zawodowych, które zapewnią poprawę warunków pracy poprzez negocjacje zbiorowe i pomogą w realizacji podstawowych praw pracowniczych.
